Ούρνες Σταβκίρκε

   Έτσι ονομάζεται ο παλαιότερος ξύλινος ναός της Νορβηγίας. Βρίσκεται στην άκρη μιας μεγάλης πλαγιάς στο Σόγκνε, το οποίο έχει μήκος 200 χλμ και είναι το μεγαλύτερο φιόρδ στον κόσμο. 

  Κτίστηκε περίπου μεταξύ 1100 και 1150 μ.Χ. από πευκόξυλα. Σταβκίρκε στην κυριολεξία σημαίνει «ναός από σανίδες βαρελιών» και εκτιμάται ότι υπήρχαν τουλάχιστον 800 παρόμοιοι ναοί στη μεσαιωνική Νορβηγία, οι οποίοι έκτοτε καταστράφηκαν (από φυσικά ή μη αίτια) ή κατεδαφίστηκαν στη διάρκεια του 18ου αι. για να δώσουν τη θέση τους  σε πέτρινες κατασκευές. Η ονομασία προέρχεται από την τεχνική της κατασκευής των οδηγών των βαρελίσιων σανίδων. Οι πρώτοι ναοί αυτού του τύπου είχαν μικρή διάρκεια ζωής επειδή το ξύλο σάπιζε γρήγορα. Για να αποφευχθεί η φθορά, κατά το 12ο αιώνα άρχισε να κατασκευάζεται μία ξύλινη βάση που στερεώνονταν οι σανίδες, παρέχοντας έτσι μεγαλύτερη σταθερότητα στην κατασκευή. Ονομάστηκαν «καθεδρικοί των φτωχών» λόγω του υλικού κατασκευής και της απλότητας της εξωτερικής εμφάνισής τους. 

   Ο εν λόγω ναός βρίσκεται κτισμένος σε θέση προηγούμενου τόπου λατρείας, όπως συνηθίζεται στα περισσότερα μέρη του κόσμου όπου μία θρησκεία αντικαταστάθηκε σιγά σιγά από μία άλλη. Εδώ ο χριστιανικός ναός αντικατέστησε παλαιότερη λατρευτική θέση του Όντιν, του Θορ και των λοιπών παγανιστικών θεών των Βίκινγκ, σε μία μεταβατική περίοδο ανάμεσα στις δύο θρησκείες, με αποτέλεσμα το ανακάτεμά τους. Έτσι, μέσα στο ναό βλέπουμε τις ανάγλυφες μορφές του Χριστού, της Παρθένου και του Αγ. Ιωάννη, ενώ κάτω από το πάτωμα ανακαλύφθηκαν ειδωλολατρικές τευτονικές γραφές και στην εξώθυρα βλέπουμε εγχαράξεις που αναπαριστούν λέοντες και φίδια απορροφημένα στη μάχη, μπλεγμένα σε «χριστιανικούς» βλαστούς και κλήματα. Όποια θρησκεία και να διαλέξουμε πάντως, ο καλλιτέχνης μάλλον θα θέλει να δείξει το θρίαμβο του καλού πάνω στο κακό.

(Πηγή: Παγκόσμια κληρονομιά της Unesco, εκδόσεις Δομική, Αθήνα, 2007)